EQUIFACTS
Feb 17

Rijtechnisch probleem of pijn?

Je paard blijft maar schrikken in die ene hoek en wil maar niet doorlopen. Heb je nu te maken met een rijtechnisch probleem of speelt pijn misschien toch een rol?
Recent onderzoek toont aan dat van 148 paarden, die als gezond werd beschouwd door de eigenaar, 28% kreupel bleek aan de hand en 62% onregelmatig tot kreupel was tijdens het rijden. Deze bizarre cijfers worden niet alleen bevestigd door diverse andere studies maar laten ook duidelijk zien dat we heel slecht zijn in pijnherkenning bij paarden.

Met de ontwikkeling van het wetenschappelijke ridden horse pain ethogram kun je aan de hand van 24 gedragingen een inschatting maken in hoeverre je paard tijdens het rijden last heeft van pijn aan de skeletspieren (kreupelheden). Denk hierbij aan oren naar achteren voor meer dan 5 seconden of staken.
Wat direct opvalt aan deze 24 gedragingen is dat bijna iedereen ze wel herkent, maar dat slechts weinig mensen ze als ‘abnormaal’ beschouwen en er de ernst van inzien. Sterker nog, meestal wordt er met een vinger naar de onkunde van de ruiter gewezen.

'Het ligt niet aan het paard, maar aan de ruiter'

Denk bijvoorbeeld aan een ruiter die scheef zit (naar één kant gezakt). Zit de ruiter scheef of draagt het paard één kant van de rug lager om pijn te verlichten?
Of je ziet een ruiter met onrustige handen. Onderzoek laat zien dat paarden met lichte kreupelheden vaak slecht nageeflijk lopen, met hun hoofd op en neer bewegen of herhaaldelijk van links naar rechts bewegen. Wanneer een ruiter in zo’n geval contact met de mond of neus probeert te behouden zal het erop lijken dat de ruiter een onrustige hand heeft of het bit door de mond trekt.
En denk eens aan een paard dat achter de teugel loopt en de ruiter probeert met verbinding / contact met de teugel ‘van achter naar voren’ de neus eruit te rijden. Hiervan wordt vaak gezegd dat de ruiter het paard in een verkeerde houding trekt. Echter onderzoek toont aan dat achter de loodlijn lopen een van de 24 indicatoren is van een mogelijke onregelmatigheid of kreupelheid. Dit doet het paard dan met of zonder contact op de teugels.

Of wat denk je van een sloom / traag paard? Daarvan wordt gezegd dat hij is afgestompt op het been en de ruiter hem weer gevoelig moet maken. Wederom een rij-fout van de ruiter terwijl onderzoek laat zien dat bereidheid om te willen lopen ook een van de vele pijn indicatoren is.
In al dit soort situaties krijgt de ruiter vaak de 'schuld' terwijl diverse onderzoeken aantonen dat in veel gevallen de oorzaak hiervan pijn bij het paard is. Een laatste veel voorkomend voorbeeld is een ruiter die met regelmaat serieus traint, regelmatig goede instructie heeft en qua niveau niet verder lijkt te komen. In eerste instantie zullen veel mensen denken dat het hier gaat om een zeer matige ruiter maar heel waarschijnlijk ligt hier pijn of een lichte onregelmatigheid aan ten grondslag.
Natuurlijk is het goed om als ruiter kritisch te kijken naar je eigen kunnen, want in verschillende gevallen zal het inderdaad een rij-technisch probleem zijn. Het grote risico van vooral kijken naar de kunde van de ruiter is echter dat we voorbijgaan aan de signalen van het paard. Het paard toont met deze gedragingen aan dat het pijn heeft, maar door dit puur bij de ruiter te leggen trainen we door terwijl het paard dit eigenlijk niet kan.

Taboe op pijn?

Het lijkt er soms op dat er een taboe heerst op het erkennen van uitingen van pijn bij een paard. Hier zijn verschillende mogelijke verklaringen voor te bedenken:
  • Het kan zijn dat we kreupelheid niet kunnen zien of voelen en dus niet geloven dat het paard wel degelijk pijn kan hebben.
  • Het kan zijn dat we bij een paard dat is gekeurd aan de hand / aan de longe en niet kreupel was, er niet vanuit gaan dat het paard wel kreupel kan zijn onder het zadel en dat eventuele gebreken dan dus wel aan de ruiter moeten liggen. Onderzoek laat echter zien dat deze aanname niet klopt. In een studie met 148 paarden was 28% kreupel tijdens beoordeling aan de hand terwijl 62% van deze paarden kreupel waren tijdens het rijden. Op het moment worden paarden helaas vrijwel nooit gekeurd terwijl ze bereden worden.
  • Ieder paard heeft een bepaalde mate van scheefheid. Mogelijk maakt dit het lastig om onderscheid te maken tussen natuurlijke scheefheid en lichte kreupelheid.
  • Uit een onderzoek blijkt dat 62% van de rijpaarden licht kreupel tot kreupel is tijdens het rijden. Mogelijk zijn we hierdoor abnormale gedragingen (pijn gedragingen) als normaal gaan beschouwen.
  • De uitspraak ‘Het ligt nooit aan het paard maar aan de ruiter’ kan een rol spelen. Dit klinkt heel vriendelijk naar het paard toe, maar negeert tegelijkertijd ook alle uitingen van pijn en persoonlijkheid van het paard.
  • Over persoonlijkheid gesproken; vaak worden chronische gebreken gezien als onderdeel van een paard zijn persoonlijkheid. ‘Het is gewoon een luie pony! Hij is altijd al traag geweest’. Hiermee kijken we niet verder of het gedrag van het paard misschien wel degelijk iets zegt over pijn of ongemak.
  • De paardensport is een dure hobby. Een kreupelheidsonderzoek met al zijn bijbehorende mogelijk vervelende uitkomsten kan een enorme kostenpost zijn, waardoor we dit misschien langer uitstellen.
  • Het kan zijn dat we de gevolgen liever niet zien. In de meest ongunstige gevallen kan het betekenen dat je paard daadwerkelijk teveel pijn ervaart en kan je wellicht je hobby niet voortzetten zoals je het nu doet.

Herken de uitingen van pijn bij je paard

Met het ridden horse pain ethogram kunnen we eindelijk een betrouwbare inschatting maken of we te maken hebben met een paard met pijn tijdens het rijden of dat er wellicht iets anders speelt. Een paard dat tijdens observatie 8 of meer gedragingen uit het ethogram laat zien heeft zeer waarschijnlijk pijn in de skeletspieren (kreupel). Dit geeft je een handvat om te bepalen of je verdere stappen moet nemen om de oorzaak bij je paard te onderzoeken of dat je inderdaad zelf aan de slag moet om jezelf rijtechnisch te verbeteren. 

Herken jij een van de bovenstaande problemen en twijfel jij of je paard mogelijk pijn heeft? We helpen je graag. Wij zijn gecertificeerde ridden horse pain ethogram analisten en kunnen je aan de hand van de uitslag van de observatie adviseren over vervolgstappen. 
Neem vrijblijvend contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!

Regelmatig interessante wetenschappelijke weetjes ontvangen?

Thank you!
  • Interessant onderzoek
  • Als eerste nieuwe content
  • Praktische tips
  • Leuke kortingen en aanbiedingen
Write your awesome label here.
Created with